مطالعه ایجاد مقاومت به کم آبی در جو بهاره ترش (hordeum-spontaneum l.) از طریق تر و خشک کردن بذر قبل از کشت

بمنظور ایجاد مقاومت در جو بهاره ترش (hordeum spontaneum l.) به کم آبی، بذر جو تحت یک یا دو دوره متوالی تر و خشک کردن قرار گرفت ، در هر دوره خیساندن 35 درصد وزن بذر آب مقطر اضافه گردید و بمدت بیست و چهار ساعت در درجه حرارتهای ثابت 5، 10 و 20 درجه سانتیگراد نگهداری شد و سپس در هوای معمولی آزمایشگاه خشک گردید تا بوزن اولیه رسید. بذر تیمار شده و شاهد در کرتهای آزمایشی با طرح آماری split-plot در سه تکرار کاشته شد. کرتهای اصلی را سه رژیم آبیاری 8، 12 و 61 روز یکبار و کرتهای فرعی را بذر تیمار شده و شاهد تشکیل میدادند. میزان آب آبیاری بیست و چهار ساعت قبل از هر آبیاری با اندازه گیری آب خاک تعیین گردید. برای رژیمهای آبیاری 8، 12 و 16 روز یکبار بترتیب 41ˆ50، 68ˆ51 و 97ˆ47 سانتیمتر در تمام دوره رشد گیاه آب مصرف گردید. برای مطالعه اثرات تر و خشک کردن بذر، درصد جوانه زدن، نسبت تعداد گیاه به تعداد بذر کاشته شده، پتانسیل اسمزی برگ (leaf osmotic potential)، آب برگ (water deficit)، عملکرد کاه و دانه، تعداد پنجه، طول خوشه و گیاه، وزن دانه در 60 خوشه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه، اندازه گیری شدند. مطالعات آماری نشان داد که تیمار بذر تحت یک دوره تر و خشکی اثری در افزایش درصد جوانه زدن نداشته و فقط باعث تاخیر آن گردید در حالیکه دو دوره متوالی تر و خشکی در حرارت 10 و 20 درجه سانتی گراد باعث تقلیل درصد جوانه زدن و در نتیجه تقلیل تعداد گیاه و عملکرد شد. معهذا در رژیمهای آبیاری 8 و 16 روز یکبار تیمار یک بار تر و خشک کردن بذر و 4 تا 29 درصد نسبت به شاهد افزایش عملکرد (افزایش معنی دار نبوده) نشان داده است . ولی در رژیم آبیاری 12 روز یکبار بعلت اینکه زمان خوشه رفتن با کمبود آب خاک همزمان بود افزایش مشاهده نشده است . محصول دانه و کاه در رژیمهای آبیاری 8 و 16 روز یکبار با هم مقایسه شدند و بترتیب افزایشی برابر 71ˆ17 و 00ˆ16 درصد بدست آمد. مطالعات آماری نشان داد که اختلافی بین آب برگ در گیاهان تیمارشده وجود نداشته و همچنین نسبت آب برگ گیاهان تیمارشده با شاهد خطی (regression) با نسبت محصول گیاهان تیمارشده با شاهد ندارد، در صورتیکه یک دوره تر و خشک کردن باعث ایجاد رابطه خطی بین نسبت محصول گیاهان تیمار شده به شاهد و نسبت پتانسیل اسمزی گیاهان تیمارشده به شاهد شده است . سرانجام تغییرات درجه حرارت در تیمار یک بار تر و خشک کردن اثری در ازدیاد عملکرد نداشته است .